Trà đen là gì? Chắc hẳn không còn xa lạ trong giới thưởng trà, tuy nhiên không phải ai cũng nhận được câu trả lời đầy đủ và chính xác. Loại trà đen này có công dụng như thế nào và cách dùng ra sao? Vinaly cùng bạn đi tìm đáp án chi tiết nhất qua bài chia sẻ dưới đây.
1. Trà đen là gì?
Trà đen còn được biết đến với tên hồng trà là loại trà có vị mạnh mẽ hơn và hàm lượng caffeine cũng cao hơn so với các loại trà xanh thông thường. Trà đen không chỉ nổi tiếng ở các nước Đông Á mà còn được biết đến ở nhiều nơi trên toàn thế giới.
Trà đen có nguồn gốc từ loại thực vật có tên khoa học là Camelia Sinensis, bao gồm 2 loại chính: Camelia Sinensis Sinensis và Camelia Sinensis Assamica, trong đó:
- Camelia Sinensis Sinensis mang lá ngắn, nhỏ được trồng và sử dụng chủ yếu ở Trung Quốc cùng các nước khu vực Đông Á.
- Camelia Sinensis Assamica có lá lớn hơn, phát triển và sử dụng ở các khu vực Sri Lanka và Ấn Độ.
Ngoài caffeine thành phần trà đen còn chứa các chất kích thích và hợp chất chống oxy hóa khác. Để sản xuất trà đen các nhà sản xuất thường mang lá trà tươi cho tiếp xúc với không khí ẩm, thúc đẩy quá trình oxy hóa chuyển đổi lá trà từ màu xanh lục sang màu nâu sẫm và đen. Quá trình này được kiểm soát để đảm bảo màu sắc và hàm lượng các chất có trong lá trà.
Trà đen và trà xanh có cùng nguồn gốc khác biệt lớn nhất ở quá trình oxy hóa này cũng như màu sắc trà thành phẩm.
2. Nguồn gốc
Trà đen có nguồn gốc từ loài thực vật có tên Camellia sinensis assamica, một trong những giống trà lớn bắt nguồn từ vùng Assam (Ấn Độ). Đây là loài thực vật yêu thích khí hậu ẩm ướt, ấm áp đặc biệt trong các khu rừng cận nhiệt.
Ngược lại Camellia sinensis sinensis có cùng nguồn gốc nhưng lá trà có kích thước nhỏ hơn, bắt nguồn từ Trung Quốc. Loại trà này phát triển ở vùng nhiều nắng, khí hậu khô và mát hơn, đa số ở vùng núi, có khả năng chịu lạnh cao hơn.
Từ xa xưa trà được biết đến có nguồn gốc đại đa số ở Trung Quốc, được biết đến nhiều nhất là các loại trà tươi, trà xanh và dần phổ biến ở các nước Phương Đông. Sự phát triển kinh tế xã hội trà được xuất khẩu sang các vùng lân cận, láng giềng, dần dần lan rộng ra toàn thế giới.
Ban đầu chủ yếu chỉ là trà xanh, sau quá trình vận chuyển và sử dụng người ta phát hiện ra rằng trà bị oxy hóa – Trà đen có thể bảo quản và sử dụng lâu hơn, hương vị lại không thua kém trà xanh. Từ đó quá trình lên men, sấy khô và xuất khẩu đến các nước lân cận.
Theo dòng thời gian, trà đen được du nhập vào châu Âu từ những năm 1610 do người Hà Lan mang sang, sau đó lan rộng và phổ biến ở Anh Quốc những năm 1700. Từ đó quá trình phát triển và mở rộng sang những nước thuộc địa Anh Quốc. Quá trình phát triển nhảy vọt ở những năm 1800 khi trà đen – giống cây được phát hiện phát triển mạnh mẽ ở vùng Assam, Ấn Độ gần Nepal.
Cũng kể từ khi Ấn Độ trở thành thuộc địa của Anh, trà đen cũng được sản xuất phổ biến và trở thành mặt hàng xuất khẩu hàng loạt sang Anh.
3. Trà đen có tác dụng gì?
Trà đen được biết đến chứa lượng caffeine, hợp chất kích thích và chống oxy hóa cao từ đó mang đến những hiệu quả tích cực với cơ thể, sức khỏe. Các công dụng của trà đen có thể kể đến:
- Hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch: thành phần trà đen có chứa kháng nguyên alkylamine thúc đẩy hệ thống miễn dịch hoạt động. Việc uống 3-4 cốc trà đen mỗi ngày giúp giảm viêm, loại bỏ mầm bệnh có hại cho sức khỏe.
- Ngăn ngừa nguy cơ tim mạch: các hợp chất chống oxy hóa (flavonoids) trong thành phần trà đen ngăn chặn quá trình oxy hóa của cholesterol gây hại ở thành mạch máu từ đó ngăn ngừa nguy cơ về tim mạch hiệu quả.
- Ngăn chặn các gốc tự do: các gốc tự do bên trong cơ thể là nguyên nhân chính gây ra những thiệt hại tế bào khác nhau như hình thành cục máu đông, ung thư và xơ vữa động mạch. Hợp chất chống oxy hóa của trà đen sẽ giúp bạn hạn chế vấn đề này cũng như ngăn chặn, ức chế các gốc tự do hoạt động.
- Giúp cơ thể tỉnh táo: hàm lượng cafein có trong trà đen giúp bạn tỉnh táo, “đánh thức” hệ thống thần kinh từ đó nâng cao hiệu suất hoạt động của cơ thể.
- Tổ cho răng miệng: catechin có trong trà đen (một chất chống oxy hóa hữu) đó ức chế các vi khuẩn gây sâu răng bằng cách tiêu diệt vi khuẩn có hại trong khoang miệng.
- Hỗ trợ kiểm soát cân nặng: thành phần trà đen chứa rất ít hàm lượng chất béo, calo từ đó hỗ trợ việc dư thừa năng lượng cũng như quá trình hình thành mô mỡ thừa không cần thiết. Các hoạt chất có trong hồng trà cũng góp phần thúc đẩy quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể, giúp hạn chế quá trình hình thành mỡ thừa và hấp thu calo tốt hơn.
4. Hướng dẫn pha đúng cách
Trà đen ở mỗi thời điểm thu hoạch, tuổi hái trà khác nhau sẽ cho hương vị cũng khác nhau, và dễ bảo quản hơn các loại trà xanh thông thường. Cách pha cũng không quá cầu kỳ mà vẫn đảm bảo độ ngon tiêu chuẩn. Các bước pha được tóm lược như sau:
- Đun nước đến khi vừa sôi, loại nước tốt nhất được sử dụng là nước tinh khiết. Nhiệt độ thông thường khoảng 100 độ C để đảm bảo các thành phần của trà hòa tan vào nước.
- Tiếp đến cho trà đen lượng vừa phải vào ấm (tỷ lệ thông thường 5g trà đen cho mỗi 500ml nước sôi). Tiếp đến cho thêm nước đến khi ngập mặt trà, sau đó đổ bỏ lớp nước đầu tiên, giới thưởng trà gọi là “tráng trà”.
- Tiếp đến cho nước sôi vào ấm trà, đợi 2 đến 3 phút nữa là có thể thưởng thức.
Có nhiều các để pha trà cũng như nhiều loại ấm trà khác nhau, cách nhanh nhất là cho vào túi lọc và cho vào cốc. Tuy nhiên việc sử dụng ấm trà truyền thống bằng đất nung hoặc gốm sứ được cho là “ngon nhất’ đảm bảo trọn vẹn giữa hương và vị. Ngoài ra việc sử dụng ấm trà cũng đảm bảo thể tích và lượng trà đủ cho 3 đến 4 người, đặc biệt khi mời khách, trò chuyện cùng bạn.
5. Lưu ý khi sử dụng và bảo quản trà
Trà được tạo thành sau quá trình oxy hóa vì vậy có hàm lượng nước thấp và thời hạn sử dụng được lâu hơn. Tuy nhiên cần lưu ý tránh để trà tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nhiệt độ quá cao hoặc ẩm ướt.
Các loại trà khác nhau cần được phân loại và bảo quản riêng biệt đảm bảo mùi, vị riêng. Cách bảo quản tốt nhất là đậy kín nắp sau khi sử dụng, hạn chế tiếp xúc với nhiệt độ và điều kiện ẩm ướt. Với cách này bạn có thể yên tâm sử dụng trà đến những lá cuối cùng mà vẫn giữ nguyên hương vị. Một lưu ý nhỏ nữa dụng cụ, hộp đựng trà đen tốt nhất là lon thiếc, lon sắt hoặc hũ gốm sứ.
6. Mua trà ở đâu đảm bảo chất lượng
Trà đen mặc dù có thời gian sử dụng lâu hơn các loại trà thông thường nhưng chúng ta chỉ nên mua và sử dụng với lượng vừa phải đảm bảo cả hương vị lẫn chất lượng. Khi mua cần lựa chọn cửa hàng có thông tin đầy đủ về xuất xứ, thời gian sản xuất cũng như hạn sử dụng. Hiện nay trà đen (hồng trà) được bán phổ biến ở nhiều cửa hiệu, tuy nhiên cần tham khảo kỹ thông tin để mua đúng sản phẩm chất lượng.
Vinaly vừa cùng bạn giải đáp chi tiết nhất trà đen là gì cũng như những công dụng, cách sử dụng và bảo quản. Theo dõi Vinaly để cập nhật thông tin mới nhất nhé! Đừng quên chọn mua cho mình một ấm trà tốt để phù hợp với loại trà mà bạn thưởng thức. Xem ngay mẹo cách chọn mua ấm pha trà đảm bảo “trà ngon, bình tốt” còn gì bằng.